Home > Podcasts > Boek getipt

Boek getipt

In de podcast ‘Boek getipt’ bespreekt Rian Vogel, docent Nederlands en leescoach, boeken die je raken en verrijken. Ook kun je genieten van een voorleesmoment. Deze podcast is tot stand gekomen in samenwerking met de Reformatorische Omroep.

Afleveringen

Seizoen 2024/2025

Geestspraak- Henk van den Belt

Titel |Geestspraak
Auteur| Henk van den Belt
Uitgever| Kok Boekencentrum
ISBN| 97 89 043540247

In Geestspraak betoogt theoloog Henk van den Belt dat de Bijbel onfeilbaar betrouwbaar is omdat de heilige Geest daarin spreekt. Het gezag van de Bijbel geeft al lange tijd aanleiding tot discussie. Niet zozeer om de wonderen die erin staan of om de historiciteit van de bijbelverhalen, maar doordat christenen de Bijbel in de praktijk heel verschillend toepassen. Dit boek belicht hoe de Geest werkt bij de inspiratie van de bijbelschrijvers, hoe Hij zorgt voor de acceptatie van de Schrift en hoe Hij ons leidt bij de interpretatie. Het is een intrigerende bijdrage aan het gesprek over de hermeneutiek, aan de bezinning op de vraag hoe wij de Bijbel verstaan.

Rian Vogel: Ik beveel dit boek heel erg aan. De derde druk van het boek is reeds verschenen, daaruit blijkt dat er veel belangstelling voor is. Hoewel het boek goed zelfstandig te lezen is, zou het prachtig zijn als je in je eigen gemeente een studiekring over dit boek kunt organiseren. Mijn idee zou zijn om per avond een hoofdstuk te bespreken. Ik hoop dat veel mensen het boek gaan lezen. Het heeft mij meer kennis gegeven over hermeneutiek, inspiratie en acceptatie van de bijbel, maar ook meer houvast omdat het Woord van God onfeilbaar betrouwbaar is.

Alles wordt lichter- Janke Reitsma

Titel | Alles wordt lichter
Auteur| Janke Reitsma
Uitgever| Mozaiek
ISBN| 97 89 023962205

In ‘Alles wordt lichter’ van Janke Reitsma weet Ylva dat je alleen weg kunt lopen als je ergens thuishoort. Ze is geen wegloper, maar een reiziger. Ze gaat vooruit. Waarheen weet ze pas als ze na een urenlange busreis op een boerderij terecht komt. Ze mag in een huisje op het erf wonen. Zij aan zij met de boer bewerkt ze het land en geeft ze zich over aan het ritme van de natuur. Een plek zonder vragen, tot op de dag dat een onherroepelijke gebeurtenis haar terugwerpt in haar eenzame bestaan.

De daaropvolgende jaren speelt haar leven zich af in het donker. ’s Nachts maakt ze treinen schoon, overdag verschuilt ze zich in haar flat. Na acht jaar dringt de waarheid zich onverbiddelijk aan haar op. Ze pakt haar spullen en zet dwars door de bergen koers naar haar verleden.

Rian Vogel: Alles wordt lichter leert ons net als het eerste boek van Janke Reitsma, Niets ontgaat ons, om niet snel te oordelen. De schrijfster durft indringende vragen te stellen o.a. over het moederschap. Een zwaar boek? Enerzijds wel, anderzijds heeft Janke Reitsma ook in dit boek de natuur weer als bondgenoot. Haar beschrijvingen van het ruige Noorse landschap corresponderen met de rauwheid waarmee het leven zich soms aandient. Anderzijds geven haar beschrijvingen van de natuur ook de zachtheid der dingen weer.

De Leegte voorbij- Esther van Fennema en Joost Röselaers

Titel | De leegte voorbij
Auteur| Esther van Fennema en Joost Röselaers
Uitgever| Prometheus
ISBN| 97 89 044654448

De afgelopen decennia zijn we in Nederland in buitengewoon rap tempo geseculariseerd. Binnen twee generaties namen wij afscheid van kerken en zuilen die als onderdrukkend en patroniserend ervaren werden. Ook van grote politieke ideologieën namen wij afscheid. Dat heeft een ongekende vrijheid opgeleverd om te worden wie je wilt zijn. De keerzijde van de bevrijding van religies en ideologieën is een leegte die op het persoonlijke en maatschappelijke vlak gevoeld wordt. Er is geen verhaal meer dat ons met elkaar verbindt en dat zin en samenhang biedt, want iedereen heeft zijn of haar eigen waarheid. We voelen ons hoogstens nog verbonden binnen onze eigen ‘bubbel’. We stemmen op partijen die onze eigen belangen verdedigen, we zijn solidair met mensen die op ons lijken.
In De leegte voorbij gaan psychiater Esther van Fenema en predikant Joost Röselaers op zoek naar een nieuw gedeeld verhaal. Met geëngageerde denkers van zeer diverse achtergronden spreken zij over de bouwstenen van een verhaal dat ons met elkaar verbindt. Wat wordt ons narratief voor de komende generaties? Weg uit de leegte, op zoek naar nieuwe vormen van zin en verbondenheid.

Rian Vogel: Raad ik dit boek aan? Ja, want het is een sympathieke poging om het oplossen van de leegte in een bepaalde richting te zoeken en het is goed om kennis te nemen van de visie van anderen. Anderzijds denk ik dat je als gelovige weet dat niets in deze wereld ons hart kan vervullen. Ik moet denken aan Psalm 73, een van mijn lievelingspsalmen, waar staat: Wie heb ik behalve U in de hemel? Naast U vind ik nergens vreugde in op de aarde. Bezwijkt mijn lichaam en mijn hart, dan is God de rots van mijn hart en voor eeuwig mijn deel.

Suster Bertken- Frans Willem Verbaas

Titel | Suster Bertken
Auteur| Frans Willem Verbaas
Uitgever| Mozaiek
ISBN| 97 89 023962991

In Suster Bertken beschrijft Frans Willem Verbaas het leven van de bekende Utrechtse kluizenares die in 1511 al 54 jaar ingemetseld in een kluis leeft. Dan krijgt ze een brief van Pastoor Paling. In deze brief wordt haar verzocht een andere plek te zoeken vanwege de verbouwing van de Buurkerk. Ze weigert. In het verleden heeft haar vader een vreselijke misstap begaan, en daar wil ze voor boeten. Niemand kan haar van dit plan afbrengen.

Rian Vogel: Het boek is in het ik-perspectief geschreven; we krijgen dus de werkelijkheid te zien door de ogen van Suster Bertken. Daardoor krijgen we goed inzicht in haar gedachtewereld, haar discipline in het bidden, de getijden, Bijbellezen, studeren, mediteren en schrijven. Volgens Verbaas was die discipline heel belangrijk om het vol te houden. Dat is ook een van de dingen die ik meeneem uit dit boek: als je rust zoekt en stilte, moet je je gedachten wel echt richten. Niet alle kanten op laten zwerven.

Chai – Alice ten Napel

Titel | Chai – 18 keer overleven en over leven voor, tijdens en na de Holocaust
Auteur| Alice ten Napel
Uitgever| Amphora books
ISBN| 978 90 8334 2405

Dit boek bevat achttien geschreven en gefotografeerde portretten van Nederlandse Joden die voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog geboren zijn. De geschreven portretten zijn van Alice ten Napel, de kleurenfoto’s van Claudia Kamergorodski. Voor het boek heeft Ten Napel overlevenden tussen 2017 en 2022 geïnterviewd. Daarnaast heeft ze veel gebruik gemaakt van andere bronnen zoals archieven, kranten, boeken, publicaties, websites, YouTube-filmpjes, televisiefragmenten en radio-uitzendingen.

Rian Vogel: Voor me ligt een boek waarvan ik vind dat eigenlijk iedere Nederlander het zou moeten lezen. De titel in witte letters is Chai, Hebreeuws voor ‘levend’ of ‘in leven.’ Dat is in tegenspraak met het zwarte omslag. De ondertitel verklaart alles. Er staat: 18x overleven en over leven voor, tijdens en na de Holocaust.

De Tornado – Bé Nijenhuis

Titel | De Tornado
Auteur| Bé Nijenhuis
Uitgever|Kok Kampen
ISBN| 978 90 4350 4768

Vergy Maulveau arriveert in een dorpje om een grote boerenhoeve te bezichtigen. Er gaan geruchten dat het spookt op ‘de pesthoeve’, maar Maulveau slaat alle waarschuwingen in de wind en koopt de in verval
geraakte boerderij. Hij neemt personeel aan, maakt kennis met de dorpsdominee, ontmaskert het ‘spook’ en brengt de boerderij tot bloei.

Maar dan ontvouwt het drama zich. De drie hoofdpersonen in deze psychologische roman– de landeigenaar, de dominee en een jonge vrouw met een krankzinnige broer – hebben ieder afzonderlijk een verschrikkelijke gebeurtenis meegemaakt. Die ervaringen stellen hen voor grote vragen over lijden, schuld en geloof. Hun levens raken met elkaar verweven en langzamerhand ontdekken ze elkaars verleden. Met de nadering van een tornado lijkt zich opnieuw een ramp te voltrekken.

Rian Vogel: In tijden van ziekte en rouw, tegenslag, blijvende problemen in relaties stellen we toch allemaal de waarom vraag? Geloven, zegt Bonhoeffer is het worstelen met God om God. Dat is eigenlijk wat er in deze roman gebeurt.

Vanaf het begin is het boek geladen met spanning en dreiging.

Toegewijd leven – Frances Ridley Havergal

Titel | Toegewijd leven
Auteur| Frances Ridley Havergal
Uitgever| Uitgeverij de Banier
ISBN| 978 90 8718 6999

Het lied ‘Keep my life and let it be, consecrated Lord to Thee’ (Neem mijn leven, laat het Heer’, toegewijd zijn aan Uw eer) wordt tot op de dag van vandaag over de hele wereld gezongen. De dichter van dit lied, Frances Ridley Havergal (1836-1879), kreeg tijdens haar leven veel reacties waaruit bleek dat velen van harte instemden met de inhoud, maar tegelijk worstelden met de vraag hoe zo’n leven in toewijding aan God gestalte te geven. Als reactie schreef zij dit boekje, dat nu voor het eerst in een Nederlandse vertaling verschijnt. De overtuiging dat een toegewijd leven zegen brengt voor jezelf en je omgeving, weet zij over te brengen op een wijze die ook vandaag nog aanspreekt en uitdaagt.

Rian Vogel: Aan de hand van de coupletten van het lied gaat Havergal na hoe we met hoofd, hart en handen een leven kunnen leiden dat gericht is op Gods eer. Opvallend is dat ze het woord ’neem’ steeds verandert in ‘bewaar’.

Het ijzeren veulen-Enny de Bruijn

Op een zonnige zomerdag in 1676, midden in de hooitijd, wordt er een lijk met een ingeslagen schedel ontdekt in de polder. Geen mens heeft iets gezien, maar iedereen in het dorp speculeert er meteen lustig op los wie de dader zou kunnen zijn. De verhalen zingen steeds luider rond, over onverzoenlijke vetes, ongeneeslijke verslavingen en duistere familiegeheimen. Middelpunt van de gebeurtenissen is Gijsbertje de Jongh, waardin in de herberg De Fortuyn, die langzaam maar zeker de waarheid achter de moord ontdekt. Maar wil ze die waarheid wel aan het licht laten komen? Het IJzeren Veulen is een klassiek detectiveverhaal met een historische kern. De moord is echt gepleegd in 1676, en voor de sfeer en de personages is rijkelijk geput uit de overgeleverde processtukken, samen meer dan vijfhonderd pagina’s vol levendige details. Wie dit boek openslaat, stapt de kleurrijke wereld van een zeventiende-eeuws dorp aan de rivier binnen, waar de gebruiken anders en soms vreemd zijn, maar waar de mensen even sluw en berekenend, even beminnelijk en kwetsbaar zijn als de mensen van vandaag.

Rian Vogel: Het is heel knap hoe De Bruijn het verhaal telkens laat kantelen. Je denkt op een gegeven moment dat je weet wie de moord heeft gepleegd, maar dan is dat toch niet zo. Toch wordt er in tegenstelling tot het dossier uit 1676 in het boek wel heel overtuigend een moordenaar aangewezen. De rol die Gijsbertje hierin speelt, vind ik ronduit bewonderenswaardig.

Seizoen 2023/2024

’t Hooge Nest, Roxane van Iperen

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn de twee joodse zussen Janny en Lien Brilleslijper actief in het verzet in Amsterdam en Den Haag. Als het net zich rond hen begint te sluiten, moeten ze onderduiken. Ze komen terecht in ‘t Hooge Nest, een villa verscholen in de bossen van ‘t Gooi. Spoedig zal in het huis onder hun leiding uitgroeien tot een van de grootste onderduikadressen in Nederland.
Terwijl de laatste joden in het land worden opgejaagd gaat het leven van enkele tientallen onderduikers zo goed en kwaad als het gaat door, pal onder de neus van NSB-buren en naziopstukken. Als het einde van de oorlog in zicht is wordt het Nest verraden en de familie Brilleslijper belandt met het laatste transport in Auschwitz, samen met de familie Frank. ‘t Hooge Nest is een verhaal over moed, verraad en menselijkheid in barbaarse tijden, en brengt een ongekende geschiedenis met kracht tot leven.

Rian Vogel: ‘Dit boek moet je echt gelezen hebben. Het geeft de realiteit weer en opent je ogen voor onder andere het antisemitisme dat ook nu weer zo de kop opsteekt. Hoe is het mogelijk na de Holocaust? We moeten ervoor waken groepen te demoniseren. In Europa gebeurde dat met de Joden. Door velen is weggekeken, anderen, maar een minderheid deed wat ze konden. Zo ook Jannie.’

Toen de wereld brak, John Boyne

Gretel Fernsby woont al tientallen jaren in een luxeappartement in Londen. Ze leidt een ogenschijnlijk comfortabel en kalm leven, ondanks haar donkere verleden. Ze spreekt niet over haar ontsnapping uit Duitsland meer dan zeventig jaar geleden. Ze spreekt ook niet over de naoorlogse jaren in Frankrijk met haar moeder. En bovenal spreekt ze niet over haar vader, commandant van het meest beruchte concentratiekamp van de nazi’s, of over het gruwelijke lot dat haar broertje Bruno trof.
Dan komt er een jong gezin wonen in het appartement onder haar. Gretel sluit aarzelend vriendschap met de negenjarige Henry, hoewel hij herinneringen bij haar oproept die ze juist probeert te vergeten.

Het vervolg op de wereldwijde bestseller De jongen in de gestreepte pyjama.
Toen de wereld brak is een hartverscheurend, prachtig verhaal over een vrouw die haar verleden onder ogen moet komen om iets recht te zetten wat haar al levenslang achtervolgd.

Rian Vogel: ‘Het is de kracht van goede literatuur om vragen te stellen die niet zo gemakkelijk te beantwoorden zijn, misschien nooit beantwoord kunnen worden. Goede literatuur laat de mens zien in zijn zwakheid en kracht, zijn mogelijkheden en onmogelijkheden. Goede literatuur maakt geen karikatuur van een mens. Zo is Gretel een vrouw die lieve en aardige kanten heeft, maar ook wreed kan zijn. Ze is getekend door het leven.’

Onrustig is ons hart, Niek Tramper

De wereld waarin we leven is veel rijker en toegankelijker dan die van pakweg een eeuw geleden. Maar ook competitiever, veeleisender en fragmentarischer. Vooral millennials merken dat en lijden eronder. Waar kun je veilig zijn als dagelijks crisisberichten binnenkomen? Waar vind je rust als je je voortdurend moet meten met anderen? Valt er te ontsnappen aan de spiraal van consumeren en produceren? In dit boek verkent de auteur de status quo van een onbarmhartige wereld. En hij nodigt uit om op te staan. Om gejaagdheid en perfectiedrang eerlijk onder ogen te zien. Om rust te zoeken voor de ziel, te oefenen in loslaten en in het volgen van Jezus. Dit boek is tot stand gekomen met hulp van creatieve en tegendraadse millennials die verlangen verschil te maken in Gods wereld.

Rian Vogel: ‘Ik heb het boek met belangstelling gelezen. De schrijfstijl was voor mij even een te nemen hobbel. De schrijver kiest voor een moderne gespreksvorm. Dat merk je aan de vele vragen die hij stelt en waar dan weer een antwoord op gegeven wordt. Gaandeweg het boek zie ik er wel belang van in. Het is geen verhandeling, maar een in gesprekzijn met de doelgroep. De verhalen over de kleinschalige Zeeuwse dorpsgemeenschap van meer dan een halve eeuw geleden dragen naast een spiegelfunctie ook bij aan het genieten van dit boek. Ze illustreren beter dan een dorre opsomming wat we zijn kwijtgeraakt in vijftig jaar. Gelukkig geeft dit boek veel praktische tips om aandachtig te leven in een veeleisende tijd.’

Wachter op de morgen, Machteld Siegman

Titel | Wachter op de morgen
Auteur| Machteld Siegmann
Uitgever| Veen Bosch & Keuning uitgevers nv, Antwerpen
ISBN| 978 90 263 5193 8

Omdat er een vrachtwegen zijn huis is in gereden, logeert de tweeënzeventig jarig Tak een tijdje bij Aria, zijn kleindochter. Aria is een jonge, alleenstaande kunstenares, ze woont in de stad en is acht maanden zwanger. Eerder dan verwacht beginnen de weeën. Tot het kind geboren is, wijkt Tak uit naar de onderbuurman, die hem aanspoort zijn levensverhaal te vertellen. Wat volgt is een even wonderlijk als meeslepend relaas over Taks kindertijd tijdens de crisisjaren, de dood van zijn moeder, over dwangarbeid, zijn huwelijken en zijn dochter Marina, die met hem gebroken heeft. Wat zal de ochtend hem brengen?

Wachter op de morgen is een epische roman over het innerlijk kompas, over veroordeling versus verdraagzaamheid en het verlangen naar verzoening.

Rian Vogel: ‘De schrijfster laat ons niet achter met een negatief gevoel. Tak heeft zijn levensverhaal verteld. Hij is begonnen bij zijn ouders en eindigt bij zijn kleindochter en er is, met het nieuwe leven dat een etage hoger op het punt staat te beginnen, toekomst. Ik zie dit als een verwijzing naar de geboorte van het Kind, Jezus, De kwam om eigenzinnige, zondige mensen te verlossen. Het boek speelt zicht tenslotte af in de adventstijd.’

Oproep tot omkeer, Wim Dekker

‘Oproep tot omkeer’ is een theologisch boek over bekering. Waarom gaat het in deze tijd nauwelijks nog over bekering? Wim Dekker onderzoekt de Bijbelse wortels van dit woord alsmede de impact die het spreken over bekering gehad heeft in de gereformeerde traditie. Hij vergelijkt bekering met het hedendaagse spreken over bestaansverheldering, het komen tot je diepste zelf. Schrijvers als Anselm Grün en David Brooks passeren de revue. Het boek eindigt met een krachtig pleidooi tot herwaardering van de Bijbelse oproep tot omkeer, persoonlijk en maatschappelijk.

Rian Vogel: ‘Dit boek is echt geen moeilijk en dogmatisch werk, het gaat over jouw en mijn leven, over de kerk waartoe we behoren en de preken die daar gehouden worden en over de grote problemen van onze tijd: het individualisme, de ik-gerichtheid en de klimaatproblemen. Bovendien weet Dekker hoe hij eenvoudig en helder moeilijke onderwerpen ter sprake moet brengen. Daarnaast is hij door zijn jarenlange pastorale ervaring in staat om de juiste verhalen/voorbeelden te geven bij wat hij betoogt.’

Rudolf van Reest

Titel | De grote verwachting
Auteur | Rudolf van Reest
Uitgever | Den Hertog Uitgeverij
ISBN | 978 90 331 3205 6

Een indrukwekkende Bijbelse roman over de tijd van Jezus’ geboorte, geschreven met eerbied voor Gods woord. Rudolf van Reest laat je het begin van onze jaartelling meemaken alsof je het zelf beleeft. Daarbij laat hij een dikwijls verrassend licht vallen op tal van Bijbelteksten.

Rian Vogel vindt ‘De grote verwachting’ een christelijke roman van hoge allure. ‘Het is een verrijkend boek, omdat het in een aangrijpende beschrijving heenwijst naar de gekomen Verlosser, Die kwam om armen rijk te maken. Deze Bijbelse roman is geen geromantiseerd verhaaltje dat de Bijbelse gegevens gebruikt als decor. In dit boek gaat het over de kern.

Vrouw & werk, Roosmarijn Reijnoudt

Diverse mooie portretten van gewoon bijzondere vrouwen die een taak hebben in gezin, kerk en maatschappij. Wie zijn ze? Hoe zijn ze geworden tot wie ze nu zijn? Hoe staan ze als christen in de huidige cultuur en maatschappij? Hoe combineren ze hun werk met hun geloof? Deze en andere vragen worden gesteld in dit boek. Inspirerend boek met verhalen die je aansporen om na te denken over wat je drijft in je leven. Onder andere de volgende vrouwen zijn geïnterviewd: Rina Molenaar, Mirjam Bikker, Anna Yilmaz, Hanneke Schaap-Jonker, Hilde Westerman, Maria de Jong-de Kruijf.

Rian Vogel: ‘Het boek was voor mij een aansporing om weer eens na te denken over wat je drijft in je leven, in je werk. Waar doe je het voor? Daarnaast vond ik het mooi dat de kijk op betaald werk, gedaan door vrouwen in een breed kader geplaatst wordt. Het gaat de meeste werkende vrouwen niet slechts om het geld dat verdiend wordt, al zullen er zeker zijn die het geld hard nodig hebben. Er zijn ook andere redenen om als vrouw buiten het gezin je talenten te gebruiken. Het dienen van de naaste staat in dit boek echt heel centraal.’

Niets ontgaat ons, Janke Reitsma

Titel | Niets ontgaat ons
Auteur | Janke Reitsma
Uitgever | Mozaïek-Utrecht
ISBN | 978 90 239 60768

Dit boek is een overrompelend gezinsdrama dat zich afspeelt aan de waddenkust. Koen leidt samen met zijn ouders een geïsoleerd bestaan. Als zijn moeder zwanger raakt en met haar medicijnen stopt, keren haar psychische klachten terug. Aukje wordt geboren met een ernstige chromosoomafwijking, waardoor ze niet lang te leven heeft. Terwijl zijn vader op de achtergrond raakt, besluit Koen de zorg voor zijn zusje op zich te nemen. Een verantwoordelijkheid die zo ver voert dat hij besluit Aukje naar het wad te brengen, de plek die hij als het paradijs op aarde beschouwt en waarvan hij vindt dat ze die één keer moet zien.

Rian Vogel: “Bij het lezen heb ik meerdere keren mijn adem ingehouden. Soms legde ik het boek even weg, omdat ik als moeder en oma niet verder kon. Het raakt je diep wat hier gebeurt. De ontwrichting, de onmacht, de eenzaamheid.”