Leven zonder afval: kleine stappen, grote impact
Tekst: Nelleke van de Zandschulp
Foto’s: Jolanda Weerheim
Heb je ooit stilgestaan bij de inhoud van je afvalzak? Waarschijnlijk is dit niet iets waar je dagelijks bewust aandacht aan besteedt. Toch wil ik je uitdagen om eens goed te kijken naar hoeveel je elke dag weggooit. Een aantal jaar geleden viel mij op toen ik de afvalzak weggooide, dat er elke keer vooral veel plastic in zat. Al die kleine dingen die je zonder nadenken in de prullenbak gooit, vormen samen onbewust een enorme afvalberg!
Lees ook: Niet wegkijken: onrecht in de modewereld
Even een voorbeeld van een doorsnee dag:
- ontbijt: het lege yoghurtpak of de plastic broodzak;
- lunch: de plastic verpakking van je brood en beleg;
- een pakketje ontvangen: je gooit direct al het verpakkingsmateriaal weg;
- tussendoortje: de koekjesverpakking;
- boodschappen doen: de plastic tasjes waar net je groente en fruit in zaten;
- avondeten: verpakking voor saus, voorgesneden groenten, vlees en de rijst- of pastaverpakking;
- in de badkamer: een lege shampoofles, een lege tube tandpasta of een lege bus haarlak.
Voor je het weet, is je afvalzak alweer vol, vaak met vooral veel plastic. Wist je dat we in Nederland jaarlijks zo’n 36,1 kilo plastic afval per persoon weggooien? Dat zijn zo’n 75 volle pmd-zakken per persoon per jaar. Sterker nog, we kunnen niet eens al dat afval in ons eigen land verwerken. Veel afvalproducten zijn namelijk ook niet recyclebaar. Daarom belandt het merendeel op stortplaatsen, in het water of op stranden, waar mensen en dieren er letterlijk tussenin leven. Dit moet anders kunnen!
Onze verantwoordelijkheid als christen
Als christen in het bijzonder geloof ik dat we een taak hebben om goed voor de aarde te zorgen. De wereld om ons heen – de natuur, de dieren, elke dag – is een geschenk van God. Het is onze verantwoordelijkheid om deze schepping te beschermen en juist niet te vervuilen. Bovendien hebben we een zorgplicht voor onze naasten, ook ver weg. Door te streven naar een afvalvrije leefstijl, dragen we bij aan een schonere, gezondere wereld voor iedereen.
‘HEERE, onze Heere, hoe machtig is Uw Naam op de hele aarde! U Die Uw majesteit getoond hebt boven de hemel. […] Als ik Uw hemel zie, het werk van Uw vingers, de maan en de sterren, die U hun plaats gegeven hebt, wat is dan de sterveling, dat U aan hem denkt, en de mensenzoon, dat U naar hem omziet?’ – Psalm 8
Misschien voel jij je als christen ook geroepen om hier bewuster mee om te gaan. Het hoeft niet meteen perfect. Begin klein, stap voor stap. Maar wees je bewust van de impact die je hebt – niet alleen op de natuur, maar ook op de levensomstandigheden van anderen, dichtbij en ver weg.

Ga zero waste
Door al die inzichten, ging ik een aantal jaar geleden aan de slag met het verkleinen van mijn afvalberg. Gelukkig was ik niet de enige en zijn veel meer mensen bezig om een zero waste levensstijl na te streven. Zero waste betekent leven zonder afval of – als het niet anders kan – alleen met natuurlijk afval dat composteerbaar is. Het idee is simpel: door afval te voorkomen, pakken we het probleem bij de bron aan. En het mooie is: iedereen kan eraan meedoen!
Je denkt misschien dat zero waste alleen voor heel gemotiveerde mensen is, maar waarschijnlijk maak je al zero-waste-keuzes zonder dat je het doorhebt. Misschien neem je al een broodtrommel mee naar je werk, gebruik je een eigen boodschappentas bij een bezoek aan de supermarkt of koop je veel tweedehands. Als we echt impact willen maken, kunnen we nog op veel meer manieren aan de slag met deze zero-waste-keuzes.
WhatsApp
Volg Vrouw tot Vrouw nu ook via WhatsApp! Klik daarvoor op deze link.
Begin klein, maar niet alleen
Er zijn tegenwoordig talloze manieren om je afvalberg te verkleinen. En nee, dat begint niet met het kopen van een heleboel ‘duurzame’ producten, maar juist met het verminderen van wat je koopt. Minimaliseren is de sleutel. Hoe minder je koopt, hoe minder afval je hebt. Gebruik hiervoor het principe: refuse, reduce, reuse – weiger, verminder en hergebruik.
Zero waste begint bij kritisch kijken naar wat je echt nodig hebt en gebruiken van wat je al hebt. Bijvoorbeeld door te koken zonder pakjes en zakjes, maar met verse, onbewerkte ingrediënten en eigen kruiden. Door kleding en spullen voornamelijk tweedehands te kopen. Veel van de spullen in mijn huis zijn tweedehands, en dat heeft niet alleen een positief effect op de hoeveelheid afval, maar ook op de waardering voor wat je hebt.
Daarnaast zijn er allerlei manieren om te kiezen voor herbruikbare materialen. Denk bijvoorbeeld aan het vervangen van traditionele producten door zero-waste-alternatieven:
- Wasstrips in plaats van plastic flessen wasmiddel. Dat zijn velletjes wasmiddel, niet verdund met water, gemaakt van alleen natuurlijke ingrediënten.
- Tandpastatabletten in plaats van tandpasta vol microplastics en een niet-recyclebare tube.
- Shampoobars en bodybars in plaats van flessen shampoo en douchegel.
- Een safety razor in plaats van plastic wegwerpscheermesjes. Dit is een herbruikbaar scheermes waarvan je enkel het mesje vervangt. Niet alleen zero waste, het vermindert ook irritatie van de huid.
- Bijenwasdoeken om voedsel te bewaren in plaats van plastic folie.
- Verse thee in een thee-ei in plaats van een theezakje met microplastics en onnatuurlijke kruiden.
- Herbruikbare menstruatiemiddelen in plaats van wegwerp-oplossingen. Denk aan de menstruatiecup of menstruatie-ondergoed.
Het mooie is dat veel van deze oplossingen niet alleen beter zijn voor het milieu, maar vaak ook voor je portemonnee. En uiteindelijk voor je gezondheid, want je vermijdt allerlei schadelijke stoffen en microplastics die in veel producten zitten.
Vergeet niet: elke stap, hoe klein ook, telt mee. Waarbij het principe is om vooral gezamenlijk op te trekken om zo meer mensen te enthousiasmeren deze stappen ook te zetten.

Duurzame Dame helpt je op weg
Als Duurzame Dame deel ik, Nelleke van de Zandschulp, via mijn platform graag mijn ervaringen en tips om je te helpen bij een zero-waste-levensstijl. Via social media geef ik praktische adviezen en inspiratie, en op mijn website is er een webshop met producten die je kunnen helpen om afvalvrije keuzes te maken. Het is makkelijker dan je denkt om een verschil te maken.
Samen kunnen we stap voor stap werken aan een betere, schonere wereld. Voor onszelf, voor onze naasten en voor de generaties die na ons komen.
