‘Het zou jammer zijn als ze alleen thuis op een scherm kunnen kijken’

Dienen in Gods Koninkrijk – vrouwen in de gemeente

Tekst: Mariëlle Pelle, redacteur Vrouw tot Vrouw online

Onze kerkelijke gemeente is een plaats waar we samenkomen en naar het Woord luisteren. Maar het is veel meer, het is de gemeente van Christus. Samengebracht door God Zelf. Als we het woord ‘gemeente’ of ‘kerk’ in het Grieks lezen, betekent het: ‘Zij die bijeengeroepen zijn’. Dat verwoordt mooi wie we als gemeente zijn: bijeengeroepen door God Zelf. De gemeente is een plaats waar we samenkomen in Gods Naam, maar waar we ook dienstbaar mogen zijn aan Christus Zelf.

In onze kerkelijke gemeente weten we allemaal dat er veel werk gedaan moet worden om samen gemeente te zijn en wekelijks het Woord van God te mogen horen verkondigen. De predikant, de kerkenraad, de koster, de organist: we zien ze elke zondag in de gemeente. Maar zoals al eerder gezegd, mogen we allemaal dienstbaar zijn aan Christus in Zijn gemeente. Jezus leert het ons Zelf. In Lukas 22:27 zegt Hij: ‘Ik ben in uw midden gekomen als Iemand Die dient.’ In 1 Korinthe 3:9 lezen we dat we Gods medearbeiders zijn. Terwijl de taken van een predikant, organist en koster zichtbaar zijn, zijn er ook veel medearbeiders in de gemeente van Christus van wie de taken misschien minder opvallen. Komende periode volgen we vrouwen in de gemeente die dienstbaar zijn in Zijn Koninkrijk. Deze week het eerste portret, van Adrie van Selm–de Haan uit Brakel. Zij is kerkvrijwilliger voor een woonvorm van mensen met een beperking.

‘Met een groep vrijwilligers maken we het elke zondag mogelijk dat bewoners van woonvorm De Regenboog in Brakel naar de plaatselijke hervormde gemeente kunnen’, vertelt de 69-jarige Adrie. Woonvorm De Regenboog is onderdeel van Philadelphia en biedt plaats aan twintig bewoners met een verstandelijke beperking. De woonvorm is ontstaan vanuit een ouderinitiatief en heeft een plaats in de dorpsgemeenschap en in de kerkelijke gemeente. De christelijke identiteit is een belangrijke waarde binnen de woonvorm. De zondag is een rustdag. Dan bezoeken bewoners de kerkdienst, wat mogelijk wordt gemaakt door vrijwilligers. Adrie van Selm is een van deze vrijwilligers. Ze verzorgt ook de roosters voor de kerkvrijwilligers.

Adrie vertelt: ‘Vanaf het begin zijn we als gezin bij deze woonvorm betrokken. De familie die het ouderinitiatief nam voor de woonvorm, waren onze overburen. We hebben het hele proces gevolgd, wat een lang proces was. Toen de woonvorm enkele jaren bestond, hoorde ik dat ze vrijwilligers tekortkwamen om de bewoners te begeleiden naar de kerk. Na die oproep in de kerkbode heb ik me aangemeld, dat is nu zo’n 10 jaar geleden. Elke zondagochtend en zondagavond is er een groep vrijwilligers beschikbaar die de bewoners begeleidt. Een half uur voor kerktijd verzamelen we in de hal van De Regenboog. De begeleiding zorgt dat de mensen die naar de kerk kunnen of willen, dan klaar zijn. We gaan met elkaar lopend naar de kerk, bij regen zorgen we voor vervoer. Een aantal gaat in de rolstoel, anderen duwen een rolstoel of je geeft ze een arm en zo lopen we samen naar de hervormde kerk in Brakel. Een aantal bewoners bezoekt een andere kerk. Zij worden door eigen familie of vrijwilligers opgehaald. In de kerk hebben de mensen van De Regenboog hun eigen plaats, maar ook binnen de gemeente hebben ze een plaats. We bezoeken met de bewoners ook voor hen geschikte activiteiten binnen de gemeente.’

‘Tijdens de dienst zitten we als vrijwilligers tussen de bewoners, altijd in dezelfde banken. Je weet wie er wel een snoepje mag en wie niet. En af en toe moeten we ze sussen’, lacht Adrie. ‘Ja, ze kunnen af en toe zo heerlijk op elkaar reageren. Het is bijzonder om te zien hoe de dienst ze houvast biedt. Op de heenweg vragen ze vaak al wie de predikant is en wie er orgel speelt. Toen enkele weken geleden na een lange periode van ziekte de eigen predikant weer voorging, lieten ze duidelijk merken hoe blij ze hiermee waren. Dit geeft herkenning en houvast.’

‘Als we naar de kerk toe lopen of als we teruglopen, praten we over van alles. Vaak zijn het standaardvragen als: ‘Morgen weer werken?’ Een enkele keer delen ze iets van wat ze opgepikt hebben in de dienst. De wekelijkse kerkdienst is een belangrijk onderdeel in hun leven.

Een bewoner bladert de hele dienst in haar eigen mini-bijbeltje met plaatjes van de goede Herder en andere Bijbelverhalen. Maar op het moment dat we gaan zingen, moet ik in haar psalmboek de psalm opzoeken. Ze kan niet lezen, maar het psalmboekje hoort erbij. Een andere bewoner kent ontzettend veel psalmen uit zijn hoofd; zijn moeder heeft vroeger enorm veel psalmen met hem gezongen. Hij speelt ook orgel, uit zijn hoofd. Dat is zo bijzonder. Veel bewoners zijn muzikaal, muziek heeft een belangrijke plaats in hun leven. Als in de dienst het orgel begint te spelen, dan reageren ze daarop. Een andere bewoner speelt dwarsfluit en panfluit. Een enkele keer speelt ze naast de piano mee bij het kindermoment voor in de kerk.’

‘Als kerkvrijwilliger doe je iets kleins, het betekent niets, je gaat zelf toch naar de kerk’, zegt Adrie. Maar als we doorspreken, komen ook de speciale momenten ter sprake. ‘Het is bijzonder hoe we mogen delen in het leven van de bewoners van deze woonvorm. Afgelopen jaren mocht meerdere malen een bewoner, na het volgen van belijdeniscatechese op niveau, openbare geloofsbelijdenis doen. Ook een aantal weken geleden op de zondag van Palmpasen mocht een bewoner in de gemeente belijdenis doen. Dat zijn bijzondere momenten. Zeker ook voor de andere bewoners, ze zijn heel betrokken op elkaar.’ Even stopt Adrie in haar verhaal, om dan liefdevol en vol overtuiging te zeggen: ‘Ja, ze zijn samen een echt gezin. Ze zorgen voor elkaar, ze zijn betrokken op elkaar, de woonvorm is als een gezin, waar ze samen delen.’

Het begeleiden naar de kerk omvat meer dan meelopen en erbij zitten. ‘Ze zijn echt onderdeel van onze gemeente. Maar zeker ook onderdeel van de gemeente van Christus. Een aantal bewoners die belijdenis hebben gedaan, mogen ook deelnemen aan het Heilig Avondmaal. Bij de viering begeleid je ze naar de tafel. Je zit naast ze, zoals je thuis naast je kinderen zit, je geeft brood en wijn aan en je bent alleen maar dienstbaar, zodat ook zij onderdeel mogen zijn aan de tafel van Christus.’

Op de vraag wat de rol van kerkvrijwilliger bijzonder maakt, reageert Adrie heel ad rem: ‘Dat je mensen in hun waarde mag laten.’ Ze kijkt me aan en zegt: ‘Het zou toch jammer zijn als ze alleen thuis op een scherm de dienst kunnen volgen.’ Als we verder spreken over wat je als vrouw hier zelf van leert en hoe het je zelf bemoedigt in je eigen geloofsleven, verandert het gezicht van Adrie van liefdevol en betrokken naar een diepere laag. Ze kijkt me aan en zegt: ‘Het leert me te worden als een kind. Dat kinderlijke geloof en er voluit bij mogen horen in de gemeente van Christus, dat bemoedigt mij. In de dienst zit de een te wiebelen, de ander roept tussen de preek door en toch hebben ze hun eigen plaats in de gemeente. Weer een ander heeft het tijdens de dienst nodig dat je hem over zijn hoofd aait, hij legt zijn hoofd in jouw schoot, maar hij hoort er wel bij en heeft zijn eigen plaats. Voor God is iedereen gelijk, dat is zo waardevol.’