Tekst Gertruud de Koeijer – redactielid Vrouw tot Vrouw online

Op 37-jarige leeftijd trouwen met Jan, beleefde ze als een geschenk van God. Kinderloosheid ervaren was moeilijk. Voor Marjo Huls – Opschoor (53) blijft verwondering over. ‘God heeft het overzicht, ik niet.’

Marjo en Jan Huls

Marjo groeide op in Amsterdam en was als jong meisje al bezig met zending. Ze wilde weg uit Nederland. ‘Ik ging de opleiding tot verpleegkundige doen met het verlangen om deze in te zetten in het buitenland. Ook hoopte ik een man te ontmoeten met wie ik het leven zou gaan delen. Mijn ‘buitenlanddroom’ werd uiteindelijk werkelijkheid, maar op een partner moest ik even wachten. Ik kwam als verpleegkundige in Zuid-Sudan terecht voor ZOA. Als onderdeel van een internationaal team werkte ik in een periode van oorlog mee aan een basisgezondheidsprogramma. Alle structuren waren weggevallen. We hebben er klinieken opgezet, vaccinatieprogramma’s gestart, en verpleegkundigen en traditionele vroedvrouwen getraind. Het was mooi maar ook moeilijk werk. Het was wel het werk dat ik altijd graag wilde doen.’ Marjo woonde in een klein dorpje in de bush, zonder faciliteiten of moderne communicatiemiddelen. ‘Tijdens verlofperiodes in Nederland kwam ik erachter hoe ik op allerlei terreinen achterliep. Internet was aan het opstarten in Nederland en in Zuid-Sudan kenden we dit bijvoorbeeld nog niet.’ Na vijf jaar besloot ze met het werk in Zuid-Sudan te stoppen om een opleiding te gaan volgen aan het Koninklijk Instituut voor de Tropen in Amsterdam. Toen kwam er echter een wending in haar leven. ‘ZOA vroeg me wat langer te blijven om iemand in te werken. Die ‘iemand’ was Jan, mijn huidige man … We trokken een maand samen op, en de vonk sloeg over, maar ik ging weer naar Nederland. Dat was een beetje ingewikkeld. Mijn plan om een studie te doen heb ik daarom laten schieten en ik ben weer naar Zuid-Sudan gegaan. Ik vond een baan bij een andere organisatie en zo konden we elkaar beter leren kennen. Na een paar jaar zijn we getrouwd.’

‘Als je op latere leeftijd trouwt, hoop je dat de kinderwens niet al te lang uitblijft. We spraken daar van tevoren al over. Ik had het gevoel dat een zwangerschap bij ons niet zo makkelijk zou ontstaan, want ik was al 37 en mijn menstruaties waren onregelmatig en vaak ook pijnlijk. Steeds hebben we gezegd: we volgen Gods weg hierin. Al snel na ons huwelijk verlangde Jan ernaar om in een Franstalig land te gaan werken. In Congo startte een nieuw programma van ZOA. Ik zag het eerst niet zitten, maar na een periode van gebed kreeg ik daarover rust en zijn we naar Congo verhuisd.’

Intussen hoopte Marjo elke maand weer erg op een zwangerschap. Als vrouw houdt de maandelijkse cyclus haar bezig. Dat ervaarde ze als intensief. ‘Ik zakte voortdurend weg in de emoties die de menstruatie meebracht. Hoop, teleurstelling, weer hoop. Dat was pittig. Jan had dat veel minder. Als het zich afspeelt in jouw lichaam, beleef je de teleurstelling echt anders. Ik heb na verloop van tijd gebeden of God dit van me af wilde nemen. Ik bad daar zelf voor, maar we deden dat ook samen. Ik vond het echt bijzonder dat God me die rust gáf. Ik kreeg vrede ondanks de maandelijkse teleurstellingen.’

Marjo zag het gevaar van het indienen van een verlanglijstje bij God. ‘Je wilt van alles van God en als je het krijgt, wil je nog meer.’ Ze beleefde de weg die God met haar en Jan ging, als een les die ze moest leren. ‘We kregen elkaar uit Gods hand, en dan zou ik weer het volgende willen: dank U voor Jan, maar ik wil nu graag kinderen. Altijd maar dat verlanglijstje neerleggen zonder de vraag naar Gods wil met je leven. De vraag hoe Hij ons wil gebruiken in Zijn dienst en Koninkrijk is veel belangrijker. We hebben gebeden om een leven tot Gods eer, en om vrede als Hij met ons een andere weg zou gaan. In die periode konden we dienstbaar zijn in het buitenland. Het leven is niet maakbaar. In onze situatie was het bewandelen van een medisch traject in een land als Congo niet eens mogelijk. Vrede met Zijn leiding, dát is wat we met vallen en opstaan hebben geleerd.’

God gaf rust, maar dat betekende niet dat Marjo haar kruis altijd vrolijk droeg. Om haar heen raakten vrouwen zwanger, ook vrouwen die ouder waren dan zijzelf. Dat raakte steeds weer. ‘Bij het horen van die nieuwtjes dacht ik altijd: Waarom zij wel en ik niet? Dat deed pijn. Daarbij kwam dat in Afrika sterk gewezen werd op het gebed. Mensen zeiden we dat we aanhoudend moesten bidden, want Sarah en Elizabeth kregen toch ook een kind op oudere leeftijd? Dat gaf me aanvechting. Waarom laat Hij Zich niet verbidden? Ik had hierin veel steun aan Jan. Hij wees me steeds weer op Gods leiding met ons leven. We geloofden toch dat wat Hij doet goed is? Nu ik inmiddels vanwege mijn leeftijd niet meer zwanger kan raken, is die pijn er wel af. Als mijn vrienden opa en oma worden, zal er weer een stukje pijn kunnen komen, dat besef ik. Ook was het wel eens lastig dat gesprekken onder vrouwen regelmatig over kinderen gingen. Dan dacht ik: kunnen we ook over iets anders praten?’

Marjo merkt dat kinderloosheid moeilijk bespreekbaar is met anderen. ‘Soms merk je dat mensen wel iets willen vragen, maar het gesprek tóch mijden. Dat vind ik nog steeds lastig. Het is juist fijn als er naar wordt gevraagd, want uit mezelf begin ik er niet zo snel over. Ik ben heel dankbaar voor de vrouwenkring waarvan ik lid ben. Bij de Bijbelstudies van Vrouw tot Vrouw staan soms vragen over huwelijk of gezinsvorming. Dat geeft de mogelijkheid om iets te delen. Als je deelt wat je zelf lastig vindt, merk je dat een andere vrouw ook sneller iets uit haar leven vertelt. Ik voel aan bij wie mijn woorden veilig zijn en bij wie ik mezelf kwetsbaar kan opstellen. Het gebeurt ook dat iemand oma wordt en zegt: ’Ik vind het lastig om het je te vertellen.’ Ik vind het juist fijn als deze dingen ook aan mij worden verteld, want ik leef graag mee. Openheid van beide kanten is belangrijk.’

Marjo is bewogen als ze denkt aan (jonge) vrouwen die worstelen met vragen over kinderloosheid en de pijn ervan voelen. Ze weet zelf al te goed wat het betekent. ‘Het is belangrijk om in je huwelijk met elkaar in gesprek te blijven. Bespreek samen waar je de medische grenzen legt. Bid om Gods leiding en vrede voor elkaar. Het is goed om met elkaar te blíjven praten, ook als je geen kinderen meer kunt krijgen vanwege je leeftijd. Zeg het tegen elkaar als je weer even die pijn voelt omdat een collega bijvoorbeeld oma of opa wordt, en besef vooral dat God boven elke situatie staat. Ik zie alleen vandaag, maar Hij heeft het overzicht en geeft je kracht om het te dragen.’